| |
|
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
|
|
| |
Na skraju wzgórza Kolegiackiego dziś zwanego Katedralnym za
czasów Mieszka I wznosiła się drewniana świątynia (962-992).
Pierwszą wzmiankę o kościele Najświętszej Maryi Panny
znajdziemy
w bulli papieża Eugeniusza III z r. 1148 która dotyczy
świątyni romańskiej z roku ok. 1120 wybudowanej
z polecenia Bolesława Krzywoustego. W roku 1184 za panowania
Kazimierza Sprawiedliwego dokonano uroczystej konsekracji
kościoła i wyniesienia go do stopnia kolegiaty. Romańska
kolegiata wybudowana była z białych ciosów kamiennych i
posiadała drewniany strop.
W czasie napadów miasta przez Tatarów w 1241 roku została
ograbiona, zaś w czasie drugiego najazdu w 1260 r. Tatarzy
zdobyli miasto i wymordowali mieszkańców, chroniących się w
murach kolegiaty. |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
 |
 |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
Zburzona świątynia została odbudowana. Gotycka świątynia
wybudowana została z cegły
i zdobiona kamiennymi detalami. Dzięki opiece monarchów i
dostojników kościelnych świątynia przeżywała swój rozkwit i
otrzymywała przywileje. Wielokrotnie gościł tu król
Władysław Jagiełło. W początku XV w.
Od strony południowej dobudowano kaplicę mansjonarzy z
zakrystią. Do połowy XVII wieku układ przestrzenny kościoła
nie zmienił się.
W czasie działań wojennych w 1656 roku pożar zniszczył nie
tylko znaczną ilość domów, lecz także
dach kościoła, zachodnie szczyty oraz znaczną część
sklepienia prezbiterium. Przystąpiono do remontu kolegiaty.
Wówczas zmieniono dach na dwuspadowy, którego budowę
zakończono w 1663 roku. |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
 |
 |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
W latach 1670 – 74 dobudowano kruchtę z kolumnowym portalem
i wzniesiono pilastrowy szczyt
z niskimi wieżyczkami. W roku 1712 zmieniono dach ceramiczny
na miedziany. Działania wojenne w 1809 roku w pobliżu
Sandomierza, częściowo uszkodziły kolegiatę. W 1818r.
kolegiatę NMP bullą Piusa VII, podniesiono do godności
katedry, zaś kapituła kolegiacka została przekształcona w
katedralną.
W roku 1828 kościół otynkowano. W latach 1886 – 1889 tynki
zdjęto odsłaniając gotycki wątek ceglany. W roku 1960 papież
Jan XXIII wyniósł świątynię do godności bazyliki mniejszej. |
|
| |
|
|
|
|
|
|
|
| |
 |
 |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
| |
Freski sandomierskie znajdujące się w Katedrze ufundowane
prze Władysława Jagiełłę ok. roku 1420
wyróżniają się bogactwem ikonograficznym i są jednym z
najcenniejszych przykładów monumentalnego
malarstwa średniowiecznego.
Za głównego twórcę fresków należy uznać popa Hayala,
osiadłego po 1426 roku w Przemyślu. |
|
| |
|
|
|
|
|
|
| |
|
|
|
|
|
|
